Maras, Peru'daki İnka Öncesi Tuz Havuzları
Cuzco, Peru'nun 40 kilometre kuzeyinde, İnkaların Kutsal Vadisi'nde, İnka zamanlarından beri kullanılmakta olan tuz üretimi göletleriyle bilinen Maras şehri uzanır. Binlerce düzensiz kare biçimli gölet şehrin batı bölümünün bir kilometreden az bir kısmındaki yamacın eteklerini kaplar.
Bu İnka uygarlığı öncesi tuz havuzları M.S. 200 ve 900 yılları arasında yaşamış Chanapata uygarlığı döneminde inşa edilmiş.
Vadinin başına yakın taraftaki Qoripujio kaplıcasından gelen yüksek oranda tuzlu su, suyun yavaşça yüzlerce antik taraçalı gölete dökülmesi amacıyla yapılmış olan küçük kanalların oluşturduğu girift bir ağa yönlendiriliyor.
Bölgedeki neredeyse tüm göletler dört metrekareden az yer kaplıyor ve hiçbirinin derinliği otuz santimetreyi geçmiyor.
Suyun akışı işçiler tarafından dikkatlice kontrol ediliyor ve izleniyor. Göletlerin irtifası yavaşça düşüyor ve bu sayede su çok sayıdaki su depolama kanallarına akıyor ve havuzlarının her birinin yan duvarlarında bulunan bir delikten yavaşça içeriye doğru akıyor.
Su Andların kurak havasında buharlaşırken aşırı doygun hale geliyor ve tuz havuzun iç yüzeylerinin toprak duvarlarında ve zemininde birikinti yaparak çeşitli boyda kristaller oluşturuyor.
Göletin bekçisi sonradan suyu besleyen deliği kapatarak göletin kurumasına olanak sağlıyor. Birkaç gün içinde bekçi dikkatlice yüzeyden ve yan duvarlardan kuru tuzu kazıyor, uygun bir kaba koyuyor, su depolama deliğini yeniden açıyor ve tuzu başka bir yere taşıyor.
Tuz havuzları geleneksel olarak tuz elde etmeyi uman Maras şehri yerlilerine tahsis edilmiş. Genelde işlenmeyi bekleyen bir sürü kullanılmayan tuz havuzu bulabilmek mümkün.
Tuz işçisi olmak isteyen herkesin yapması gereken tek şey işlenmemiş, boştaki tuz havuzlarından birini bulup bölgedeki gayriresmi kooperatife danıştıktan sonra kabul edilmiş komunal sistem içerisinde bir havuzun bakımının nasıl yapıldığını öğrenmek ve işe başlamak.
